Yangın Sprinkler Sistemleri | Yangın Önleme ve Güvenlik Rehberi

Yangın Sprinkler Sistemleri: Başlangıç Kılavuzu

Yangın sprinkler sistemi, bir bina veya konutun yangın koruma sisteminin basit ancak kritik bir bilesenidir.

Tavanlara veya yan duvarlara monte edilen sistem, bir su kaynağı, su dağıtım boru sistemi ve sprinkler başlıklarından oluşur. Sprinkler, yangın algılandığında otomatik olarak su salar ancak duman tarafından tetiklenmez. Yangını kontrol eder veya söndürür, bu nedenle hem bir yangın algılama hem de baskılama sistemidir.

Sprinkler sistemleri 19. yüzyılın sonlarından beri kullanılmaktadır ve şu anda dünya genelinde yaygın olarak uygulanmaktadır. Her yıl 40 milyondan fazla sprinkler başlığı takılmaktadır. Bu sistemler genellikle bir binanın çeşitli bölümlerinden geçen bir boru ağı içinde basınç altında su tutarak çalışır.

Yangın Sprinkler Sistemleri Türleri

Dört ana yangın sprinkler sistemi türü bulunmaktadır:

• Islak Borulu

• Kuru Borulu

• Deluge (Boşaltma)

• Pre-Action (Erken Müdahale)

Islak borulu sprinkler sistemleri, konutlarda en yaygın olarak kullanılan türdür. Soğuk su, borular içinde basınç altında tutulur ve belirlenen sıcaklığa ulaşıldığında anında salınır.

Kuru borulu sprinkler sistemleri, binaların ısıtılmadığı veya uzun süre boş kaldığı alanlarda kullanılır. Boruların donup patlamasını önlemek için içlerinde basınçlı hava veya azot gazı bulunur. Yangın algılandığında, hava tahliye edilir ve su borulara dolarak sprinkler başlıklarından salınır.

Deluge sprinkler sistemleri, yangının hızlı yayılma riski taşıyan alanlarda, örneğin depolama alanlarında veya yükleme rampalarında kullanılır. Nozullar her zaman açıktır ve bir alarm sistemi su salma vanasını tetiklediğinde sistem devreye girer.

Pre-action sprinkler sistemleri, hem ıslak hem de kuru borulu sistemlerin özelliklerini taşır. Su, borular içinde depolanmaz ve yangın algılandığında başlıklara iletilir. Su salınım hızı, ıslak borulu sistemlerle aynıdır. Genellikle su hasarı riskinin yüksek olduğu alanlarda tercih edilir.

Ayrıca SMART (Simultaneous Monitoring, Assessment and Response Technology) sprinkleri olarak adlandırılan, birden fazla algılama teknolojisini bir arada kullanarak daha hızlı tepki vermesi beklenen yeni nesil sistemler geliştirilmektedir.

Su sisi salan sprink sistemleri de bir alternatif olarak sunulmaktadır.

Yangın Sprinkler Başlıkları

Yangın sprinkler başlığı, yangın algılandığında suyu salan sistem bilesenidir ve çeşitli tasarımlarda bulunur.

Her sprinkler başlığı, suyu serbest bırakacak bir tetik mekanizması içerir.

• Konvansiyonel başlıklar, ev tipi sistemler için uygundur ve suyun bir kısmını tavana doğru yollar.

• Dikey veya sarkıt (pendant) sprinkleri, suyu doğrudan aşağı yönlendirir ve yüksek tavanlı odalar için idealdir.

• Yan duvar sprinkleri, duvarın yüksek bir noktasına takılır ve geleneksel başlıklardan daha geniş bir su kapsama alanı sunar.

• Estetik açıdan daha az dikkat çekmesi için, tavan içine gömülebilir veya kapaklarla gizlenebilir.

Başlıkların içindeki tıpa genellikle Wood's metal (düşük sıcaklıkta eriyen bir alaşım) veya gliserin bazlı bir sıvı içeren cam ampul içerebilir.

Her sprinkler başlığı bağımsız olarak etkinleşir ve sadece yangının olduğu bölgedeki sprinklerin çalışması sağlanarak gereksiz su hasarı önlenir.

Yangın Sprinkler Sistemi Kurulumu ve Maliyeti

Yangın sprinkler sistemleri, yetkili kuruluşlar tarafından sertifikalandırılmış firmalarca kurulmalıdır. İç tesisat durumu, elektrik sistemleri ve ana su kaynağının basıncı gibi faktörler değerlendirilmelidir.

Ev tipi sistemler ortalama metrekare başına 30-40 $ arasında bir maliyete sahiptir. İş yerleri için bu maliyet metrekare başına 33-35 $ civarındadır.

Bakım gereksinimi düşüktür ve genellikle yılda iki kez uzman kontrolü yeterlidir.

Yangın sprinkler sistemleri uzun vadede can ve mal kaybını önleyerek değerli bir yatırım sunar.